znów o wystawie

http://www.rp.pl/artykul/648422_Jak-cesarz-podejmuje-polskiego-krola.html

Konserwacja Świątyni Diany - ostatnie obrady Kolegium

W piątek 15 kwietnia odbyły się obrady Kolegium ds. Konserwacji i Restauracji Malarstwa Ściennego Muzeum Łazienki Królewskie, które zebrało się w sprawie ostatecznych uwag dotyczących konserwacji Świątyni Diany. Gremium specjalistów z różnych dziedzin konserwacji zabytków obradowało nad szczegółami technicznymi i estetycznymi szerokich prac konserwatorskich wykonanych w obiekcie.

Poremontowe porządki wokół Świątyni Diany

Prace konserwatorskie przy małej świątyni, będącej uroczym pawilonem parkowym usytuowanym na skarpie w pobliżu Belwederu, trwały od września 2010 roku. Wraz z nadejściem wiosny konserwatorzy zdjęli namiot osłaniający obiekt na zimę i naszym oczom ukazała się odnowiona świątynia. 

Świątynia Grecka (Diany) to pawilon ogrodowy wzniesiony w 1822 r. zapewne według projektu Jakuba Kubickiego. Budowla drewniana, na planie prostokąta, otoczona jońską kolumnadą, nawiązuje do klasycznej architektury starożytnej Grecji. Posadowienie stanowi cokół ceglany, murowany. Przed frontową elewacją świątyni dwa odlewy żeliwne lwów. Wnętrze jednoprzestrzenne, doświetlone oknami z obu stron. Ściany pokryte tynkiem dekorowanym polichromią barwną. 

Konserwator metalu przy pracy - zabezpieczanie żeliwnych lwów strzegących wejścia do Świątyni.

W 2010 roku przeprowadzono kompleksowy remont budowlano – konserwatorski obiektu. Działania rozpoczęto od opracowania dokumentacji projektowej w której skład wchodziły: projekt architektoniczny i konstrukcyjny, ekspertyza mykologiczna, badania konserwatorskie wraz z programami prac oraz projekt elektryczny. 

Następnie rozpoczęto realizację zaleceń projektowych. Wymieniono całkowicie fundament Świątyni oraz drewniany podest stylobatu. Usunięto stare powłoki malarskie z powierzchni ścian elewacji oraz kolumn. Po przeprowadzeniu procesu oczyszczania, całość ponownie pomalowano, skrupulatnie dobierając parametry nowych powłok malarskich. Przeprowadzono konserwację i restaurację żeliwnych lwów wraz z kamiennymi płytami. Wymieniono zdegradowane fragmenty drewnianych elementów konstrukcyjnych belkowania oraz bazy kolumn. 

Prace konserwatorskie przyniosły wiele niespodzianek, m. in. podczas wzmacniania fundamentów wykopano szczątki pierwotnych kapiteli zdobiących kolumny Świątyni. Sposób ich opracowania, bogata dekoracja rzeźbiarska, wyraźnie odbiegająca jakością prac istniejących obecnie kapiteli sprawiły, iż na wniosek Kolegium zdecydowano się zrekonstruować je na podstawie odnalezionych reliktów i umieścić na trzonach kolumn. 

W odrestaurowanym wnętrzu Świątyni trwa dyskusja przedstawicieli Kolegium ds. Malarstwa Ściennego

Jednocześnie we wnętrzu przeprowadzono pełną konserwację polichromii ściennej. Usunięto wtórną polichromię z II połowy XIX w. i wykonano rekonstrukcję kompozycji malarskiej na podstawie odnalezionych reliktów oraz archiwalnych dokumentacji konserwatorskich. Powojenny, taflowy parkiet wymieniono na prostą drewnianą podłogę. 

Przeprowadzone prace pozwoliły na przywrócenie Świątyni Diany jej dawnej świetności. W trakcie realizacji zadania kierowano się zasadą powrotu do tradycyjnych rozwiązań technologicznych przy jednoczesnym zastosowaniu nowoczesnych produktów i rozwiązań stosowanych w konserwacji obiektów zabytkowych. Na każdym etapie prac Wykonawca wszystkie decyzje  konsultował z przedstawicielami Muzeum i Kolegium ekspertów MŁK.

Prace projektowe wykonało konsorcjum firm: MONUMENT SERVICE Marcin Kozarzewski oraz GRZEGORY&PARTNERZY. Wykonawcą prac była PRACOWNIA KONSERWACJI I REWALORYZACJI OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH RENOVA 

Pozostała jeszcze tylko kwestia uporządkowania przestrzeni wokół Świątyni i czekamy na uroczyste otwarcie obiektu po konserwacji!

N E T HERITAGE

6 kwietnia uczestniczyliśmy w międzynarodowych warsztatach wymiany wiedzy NET HERITAGE European network on reserch programme applied to the protection of tangible cultural heritage, poświęconych edukacji w dziedzinie badań nad dziedzictwem w zmieniającym się świecie, które odbyły się w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie.

Konserwatorzy MŁK w Centrum Nauki Kopernik.

Program NET HERITAGE jest pierwszą znaczącą inicjatywą rozpoczynającą koordynację narodowych programów badań nad ochroną materialnego dziedzictwa kultury w krajach europejskich.

W międzynarodowym towarzystwie wzięliśmy udział w dwóch specjalistycznych warsztatach wymiany wiedzy.

WARSZTAT I: E=mc2- Efektywność równa się Kontrola Mikroklimatu prowadzony przez Matija Striliča z Centrum Zrównoważonego Dziedzictwa The Barlett School of Graduate Studies University College London.

Poznajemy szczegóły techniczne konstrukcji ram beztlenowych, wpływ środowiska beztlenowego na pigmenty i barwniki.

Uczyliśmy się jak oceniać korzyści z kontroli mikroklimatu podczas przechowywania i eksponowania zabytków. Dowiedzieliśmy się jaki może być wpływ tlenu i zanieczyszczeń powietrza na obiekty zabytkowe. Ocenialiśmy korzyści stosowania ram beztlenowych dla obiektów. 

Co ciekawe, poznaliśmy zapach zabytków! a dokładnie - jakie substancje chemiczne emitowane przez obiekty gromadzą się w ich mikrootoczeniu. 

WARSZTAT 2: Zarządzanie dziedzictwem i jego udostępnianiem w niepewnej przyszłości prowadzony przez Peter Brimblecompe ze Szkoły Nauk o Środowisku, Uniwersytet Wschodniej Anglii w Norwich.

Uczyliśmy się jak określać grupy czynników o potencjalnie największym wpływie na dziedzictwo (zmiany społeczne i historyczne, ocieplenie klimatu, dążenie do zmniejszenia emisji CO₂, zwiększająca się dziura ozonowa...!!!), zapoznaliśmy się z różnymi stopniami szkodliwości tych zagrożeń i możliwościami przeciwdziałania tym najgroźniejszym. 

Przerwa kawowa w doborowym towarzystwie konserwatorów z Muzeum Pałac w Wilanowie

Dwa najważniejsze wnioski z warsztatów, dotyczą wszystkich opcji w naszym Muzeum: 

1) Motywacja działań dla konserwatorów i kuratorów: dziedzictwo kultury jest dobrem nieodnawialnym.

2) Motywacja dla marketingu: unikalna wartość dziedzictwa przyczynia się do rozwoju gospodarki.

Edukacja i badania nad dziedzictwem pomogą pogodzić te dwa kierunki rozwoju prowadząc do RÓWNOWAGI pomiędzy UDOSTĘPNIANIEM i OCHRONĄ. 

Przepis na wystawę

Z Muzeum Łazienki Królewskie wypożyczyliśmy na wystawę 10 arcydzieł z królewskiej kolekcji obrazów Stanisława Augusta, m. in. obraz Na kwaterze Antoniego Palamedesa (ok. 1650), Madonna z Dzieciątkiem Lodovico Caracciego (ok. 1600), Apollo i Dafne Benedetto Luttiego, Przypowieść o robotnikach w winnicy Christiana Ditricha. Prawdziwą ozdobą wystawy były dwa wyjątkowe portrety, na co dzień zdobiące wnętrza Pałacu na Wodzie: Portret Sir Charles Hanburry Williams'a autorstwa Antona Raphaela Mengsa, oraz wspaniały Portret Jana Szembeka pędzla Adama Manyokiego. 

Adam Manyoki, Portret kanclerza Jana Szembeka , I poł. XVIII w., olej na płótnie.

Praca kuriera obrazów na wystawę polega na opiece nad transportowanymi obiektami i kontroli ich stanu zachowania przed i w trakcie montażu wystawy.

Obrazy zostały sfotografowane, dokładnie opisane przez naszych konserwatorów i zapakowane przez pracowników firmy specjalizującej się w transporcie dzieł sztuki, już tydzień przed wyjazdem do Francji. 

Opuściły Polskę w specjalnie przygotowanym do transportu tirze, wraz z konwojem strażników i pod opieką konserwatorów dzieł sztuki z Zamku Królewskiego i Gabinetu Rycin BUW. 

Nasz kurier-konserwator dotarł na miejsce później, aby skontrolować stan obiektów po transporcie, nadzorować montaż wystawy i oficjalnie przekazać opisane i sfotografowane obrazy kolegom – konserwatorom w Compiègne. 

W środę o 8.00 rano, na 8 dni przed oficjalnym otwarciem wystawy, w sali, w której była montowana ekspozycja, panował niesamowity chaos...

Liczni konserwatorzy i kuratorzy z Musée National du Palais Impérial de Compiègne, pracownicy dwóch firm transportujących dzieła sztuki (polski Renesans Trans i brytyjski Crown), konserwatorzy-kurierzy z polskich muzeów (Muzeum Czartoryskich w Krakowie, MN w Poznaniu, MN w Warszawie, Zamku Królewskiego, Gabinetu Rycin BUW oraz Muzeum Łazienki Królewskie) przygotowywali ekspozycję. 

 Z ponumerowanych skrzyń wszystkie obrazy wypakowywano zgodnie z planem:

Dla naszych obrazów już były wyznaczone miejsca na ścianach:

Po rozpakowaniu, wszystkie obiekty skrupulatnie oglądano i weryfikowano opisy stanu zachowania z miejscowymi konserwatorami.

Z wizytą w Compiègne

Compiègne jest małym, urokliwym miasteczkiem położonym nad rzeką Oise we Francji, ok. 80 km na północ od Paryża. 

W jego sercu znajduje się zamek - Château de Compiègne, w którym obecnie mieści się Muzeum Narodowe. Trzecia najważniejsza rezydencja królewska we Francji, po Wersalu i Fontainbleau, była siedzibą Napoleona III. Przez złą famę właściciela po klęsce wojny z Prusami w 1870 roku uległa zaniedbaniom i zapomnieniu. 

Obecnie dyrektorem Musée National du Palais Impérial de Compiègne  jest pan Emmanuel Starky, który wraz z prof. Andrzejem Rottermundem, dyrektorem Zamku Królewskiego w Warszawie, zorganizował wystawę poświęconą mecenatowi Stanisława Augusta L'Aigle Blanc. Stanislas Auguste, le dernier roi de Pologne au siècle des Lumières czyli: Biały Orzeł. Stanisław August Poniatowski, ostatni król Polski, kolekcjoner i mecenas sztuki Epoki Oświecenia. 

Oficjalna nota o wystawie w języku polskim:

 http://www.musee-chateau-compiegne.fr/documents/com%20_aigle_blanc_PL.pdf

Wystawę otwiera reprezentacyjny Portret króla Stanisława Augusta w stroju koronacyjnym Marcello Bacciarellego, wypożyczony do Compiègne z Zamku Królewskiego w Warszawie.